Munitibar
Munitibar: Memoria gara
Gaurko eitaldian, Memoria osoa aldarrikatu dugu, Munitibarko udalarekin batera. 1937-04-26 goizean Arbatzegi eta Gerrikaitzen aurka faxistek burututako aire erasoaren 85.urteurrenean. 25 hildako eta beste horrenbeste zauritu izendatu ahal izan ditugu gaur gaurkoz. Ekitaldi honekin haien oroimenean zor diegun justizia aldarrikatu dugu erreparazioaren bidean lore eskaintza eta aitortza eginez. Haietako zenbait herritarrak ziren, beste batzuk errefuxiatuak, erretiradan zihosxen gudari eta milizianoak besteak. Zenbait hildako, ortuetan hobiratu zituzten hobi komunetan; Memoria Lekuak izango dira pertsona haien duintasunari abegikor.
Hildako batzuk, hobi komunetak lurperatu zituzten:
1.go HOBIA- gaur egungo haurren jolasgunean:
Emilia Larrinaga Guenetxea (Mallabia)
Jose Mari Ostolaza Sarasua (Mallabi)
Julene Ostolaza Larrinaga (Ermua)
Ezezaguna 1.
Ezezaguna 2.
Ezezaguna 3.
Ezezaguna 4.
2.HOBIA- Zubialde baserriko ortuan:
Matea Bilbao Jaio, Zubialdea (Munitibar)
Pedro Intxausti Aboitiz, Errota (Munitibar)
Maria Intxausti Kareaga (Barakaldokoa)
Angela Otaduy Gallastegi (Munitibar)
Miliziano ezezaguna
Baliteke beste pertsona bat (milizianoa) lurperatuta izana
3.HOBIA- Bengolan, miliziano ezezaguna hobiratu zuten hegazkin bonbak utzitako zuloan.
Azkenik, Justa Mendibe Arteach, Motaun (Munitibar) eta Isabel Elorza Etxaniz (Eibar) Munitibarko hilerrian hobiratu zituzten.
Esta entrada fue publicada en Orokorra y etiquetada como aire erasoa, Munitibar.
Esta entrada fue publicada en Munitibar y etiquetada como aire erasoa, Gernika, Munitibar.
1937ko apirilaren 25etik 27ra: Bonbardaketak eta frontearen haustura
1937ko apirilaren azken egunetan, matxinatuen ofentsibak egun erabakigarriak markatu zituen, eta ordutik, gure memorian zein egutegietan azpimarratuak ditugu. Aurreko asteetan hasitako ofentsibarekin jarraituz (eta hilabeteetan fronte egonkortuan bezala), ezin izan zuten matxinatuak Bizkaian sartzea ekidin miliiziano eta gudariek. Egun hauen ezaugarria lurrez eta airez modu bateratuan jardun ondorengo herritarren aurkako eraso bortitza izan daiteke. Ezin esan ia urte betean bizitzen ari zirena, Lea-Artibaiko herritarrentzat ere gozoa zenik, baina 1937ko apirilaren azken egunetan, batez ere faxisten aire baliabideen nagusitasunak txikizio eta kalte material zein pertsonal ugari eragin zituen.
Bideo honetan, lau testigantza bildu ditugu, lau begirada hiru egun biltzeko. Memoria kolektiboa osatzen duten norbanakoaren bizipen eta begiradatik, bizitako hartatik, gaur egunean sentitzen duten moduan. 1937ko apirilaren 25 arratsaldean, Ziortza-Bolibarren, Luzar baserri inguruetako bonbardaketaren pasartea kontatzen du Nikasio Arriolak, eta biharamunean, apirilaren 26an, Munitibarren aurkako goizeko aire erasoa Rufina Abaituak. Egun hartako arratsaldekoa, Gernikako erasoa ezagunagoa da, baina Inma Bilbaoren kontakizunaren xehetasunak, esanguratsuak dira, gertaera haiek bizi eta 80 urtera jasotako testigantzan. Azkenik, Josefa Espillak, Beide baserrian (Etxebarria), gudarien erretirara eta gudarien ebakuazioa bizi izan zituen gauean. Biharamuenan, 27 goizean, sartuko zen faxisten zutabe bat, Urkaregi-Kalamuatik, Etxebarrira, handik Markina-Xemein sartzeko.
Esta entrada fue publicada en Bolibar, Etxebarria, Hildakoak-zaurituak, Markina, Testigantzak y etiquetada como 1937, etxebarria, Gernika, gerra zibila, Markina, Munitibar, Ziortza-Bolibar.
Bengola, Munitibar: hobiaren bila, 80 urteko memoriaren sakonean
Bi egunez aritu dira Aranzadiko kideak Bengolako (Munitibar) hobian gorpuzkinen bila. 1937ko apirilaren 26an Munitibarren aurkako bonbarkaketaren ondorioek utzitako hobiraketa bat kokatzen zen bertan. Ahaleginak ahalegin, ezin izan dira gorpuzkinak lokalizatu.
Duela 80 urte lur eman behar izan zioten han, Bengolan, zerutik jaurtitako bonbek eragindako sakonunean.
Eztanda eta leherketa haien uhin hedakorren antzera, 80 urtez, memoriak, gertaera haien transmisioa bermatu du.
Erakutsi du beste behin, memoriak sustrai sakonak dituela; eta gaurkoan, Bengolan, Munitibarren, hobiratutako gorpuzkinak aurkitu ez badira ere, sakonean, haien memoriak bizirik jarraitzen duela azaleratu da.
Esta entrada fue publicada en Munitibar y etiquetada como 1937, ahaztuen oroimena, Aranzadi, Bengola, bonbardaketa, deshobiraketa, Munitibar.
Munitibako eskolako umeak Zelaietaburuko erakusketan
Gaur Munitibarko eskolako umeak Zelaietaburuko memoria gunean egindako lanen erakusketan izan dira.
Bisitaren gidari, Pedro Olabarria «Txasio» irakasle ohia eta Zelaietaburuko lanetan parte hartu zuen Ahaztuen Oroimena 1936 elkarteko kolaboratzailea.
Erakusketa ikusgai dago Munitibarko liburutegian 16:00tatik 20:00etara astean zehar, maiatzaren 12a arte.
Esta entrada fue publicada en Orokorra y etiquetada como erakusketa, Munitibar, Munitibarko bonbardaketa, Zelaietaburu.
Esta entrada fue publicada en Hildakoak-zaurituak, Munitibar y etiquetada como 1937, aire erasoa, bonbardaketa, hildakoak, hobiak, Munitibar, zaurituak.
Zure laguntzarekin aurrera egin dezakegu, testigantzak, dokumentuak, argazkiak …
Poliki poliki aurrera doa memoriaren funtsa. Joan berri direnen hutsunearen tristuraz (Juana Etxaniz 1923 Barinaga- 2016 Markina-Xemein, eta Juanita Barruetabeña Etxebarria 1925-2016)… baina beste batzuen testigantzak jasotzeko aukera izanaren pozaz. Egun hauetan eta inurri lanari esker Josefa eta Juli Baskaran ahizpen eta Agustin Unamunzagaren testigantzak jasotzeko aukera izan dugu, Dominga Txurrukarena, Inmakulada Bilbao edo Felix Pagegirena, Jose Uberuagarena bezela.
Eskertu nahi diegu, haien senide zein beraien arduran dauden langileei erakutsitako esku zabaltasun eta laguntasuna.
Testigantzak altxorrak dira; gertatutakoa ulertzeko ezezik, golpe militarraren ondoriozko biktima eta herritarrek bizi izandako giza eskubideen urraketei zor zaien egia, erreparazioa eta justiziarako eskubidea bermatzeko ezinbesteko errelatuak. Haien memoria gure historia delako, oso garrantzitsua da esku artean duguna balioetsi eta testigantza, argazki, zein gainontzeko dokumentu jasotzea.
Esta entrada fue publicada en Frankismoa, Orokorra, Testigantzak y etiquetada como ahaztuen oroimena, etxebarria, Gernika, gerra zibila, Markina-Xemein, memoria, mola generala hegazkinak gerra zibila ahaztuen orimena, Munitibar, testigantzak.