Dominga Kalzakorta Garagarza
Hiru dira Baltzola baserrietan gerra garaian bizi ziren familiak. Dominga Baltzola Behekoan jaio zen, 1924an, bizitza biko etxea zen; beste familia bat bizi zen Baltzola goikoan. Bi etxeak, hiru familiak Kalamupean.
Frontea ia etxeraino sartu zitzaien udazkenean. Lehen unean, babesten saiatu ziren, leihoetan koltxoiak jarriz baina pare bat hilabeteren buruan. Egun horietako batean, handik gertu eztanda egindako obuz zati batek jo zuen etxe aurrean eta bizkarrean erredura larriak eragin zizkion. Gurasoek, zauriak hala nola sendatu zioten eta denbora batera etxetik alde egin behar izan zuten.
Beraien bizitzako gaurik txarrena legez zuten gogoan Domingaren gurasoek. Ondorengo urteetan hala aitorzten zuten etxetik ihes egin behar izan zuten gau hura. Frankisten lerroan barrena sartu, eta Goikone ingurutik, Gipuzkoan sartu eta Bertoson bizi ziren senideengan aurkitu zuten babesa. Han baina, jende gehiago zegoen, eta amak, izebari laguntza eskatu eta Dominga Borrajen baserrian bizi zen izeba Pantxikek hartu zuen gerra hilabete haietan. Bertoson, osaba Txomin Kalzakorta bizi zen, jaiotzez Larruskaingoa; soroan lanean zegoela bonba eztandaren ondorioz hil zen.
Borrajenen, oroitzapen gozoak ditu Domingak, izeba Pantxikek asko lagundu zion, zuena eman zion, eta Domingak, izebaren umeak, hirukiak zaintzen lagundu zion. Garai horretan egin zuten (lehenago ez baitzegoen) San Pedrora joateko bidea, Domingak gogoan duen moduan. Bertan pasatutako denboran Kalamuatik gurdietan hildakoak jeisten ikusi zituen, egun hoietako batean, aurreko asteetan ezagututako Zaragoza Kapitain frankista hilda ikusi zuen.
Ahaztuen Oroimena 1936 