Arturo Molina

Akarregi-Egixarreko borroka: panel informatiboa

Posted on Actualizado enn

Gaur 1936/10/21eko borrokan, miliziano eta gudariek Oruntzezabal inguruan zeuden Nafar Brigaden aurka burututako ofentsibaren inguruko informazioa biltzen duen panel informatiboa jarri dugu Egixarren.
Inagurazioa baino lehen, gudari eta mlizianoen bidea egin dugu bisita gidatu batez: Zulueta, eta Intxaurbitxe inguruetatik Egixarreko soloko hormetara arte.
EAE-ANVko Euzko Indarra, UGTko Mateos, Sasetako metrailadoreek eta Boga-Bogak parte hartu zuten ofentsiban. Borrokaldi honekin, frenteko posizioak berreskuratzeaz gain, gerra lerroa egonkortzea lortu zuten gudari eta milizianoek.
Borroka hau, Jose Sagarna Uriarte, Amulategin fusilatu eta biharamunean gertatu zen; borrokaldi honetan, zauritu eta hil zen matxinatuekin bat egin eta fusilaketa honetan zer ikusia izan zuen Arturo Molina komandante militar galiziar ezaguna.
Borrokaldi honen inguruan egindako ikerketen arabera, Fulgencio Mateos, Bilboko zinegotzi sozialista zauritu zen Egixarren, Xemeinera jeitsi ondoren Basurtoko ospitalean ebakuntza egin arren hurrengo egunetan hil zen. Bizkaiko milizia Sozialisten burua zen.
Ez dago argi zenbat hildako izan ziren borrokaldi honetan baina hainbat gorpu geratu ziren Egixarre inguruan; horregatik «hildakoen lekua» bezala ezaguna dute bertakoek.
Gaurkoan, Jesus Salaberria izan da gurekin. Egixarretik ihes egin behar izan zuten, bera aita zuhaitz batera lotu zuten frentea iristean, udazkenean, eta ihes egin behar izan zuten, Damukortara. Jesus, 1936/12/24ean jaio zen, babes hartu zuten lekuan, kortan. Hildakoen lekuan, baso garbitzen ari zela burnizko gurutze bat aurkitu zuen. Orain, borrokaldi honekin zer ikusia izan dezakelakoan, berriztu eta aurkitutako lekuan jarri du gertatuakoaren oroimenean.