Borrokarako deiari erantzunez
1936ko irailaren 21ean iritsi ziren faxistak Elgoibar aldera, ekialdetik mendebalderako noranzkoan, Azkoititik, Bergara… hartuta.
Baina ordurako, kolpe militarrari aurre egitekokan gure inguruko mendietara igo zuten Gipuzkoatik babes bila eta ihesean zetozen miliziano, anarkista eta abertzaleak. Eusko gudarostea eratu berri zen, EAJ-k Gobernu errepublikarrarekin lortutako adostasunen ondoren, eta gobernuko kide zela beraien borondatez borroka egitera ausartu ziren Bizkaiko hainbat herrietako gazteak.
Horrela, herrietako gazteei frentera joateko deialdietaz gain, beraien borondatez, hainbat herrietako batzokietan izena emandako 150 gazte eta abertzale frentera joan ziren han zeuden komunista, miliziano zein atzerriko indarrekin batera askatasuna defendatu eta faxistei aurre egitera.
1936ko Irailaren 24ean Bilbon, gudarientzat arma berriak iritsi berritan, hainbat autobusetan eusko gudariak Eibar aldera etorri ziren; handik, horietako zenbait, tartean Garaizabal eta Zubiaur konpainiak Markinan gaua egin ondoren, egunsentirako Etxebarritik, Urkaregira igo zuten. Han jeitsi ondoren, San migel inguruko posizioak indartzera joan ziren baina 1936ko irailaren 25ean, Altzola aldetik igota, atzeko aldetik eraso zioten Nafar Brigadek, Ziardamendiko pagadian.
Ahaztuen Oroimena 1936 