Kanpokoak gurean (I)
Ezaguna da Markinaldeko frentera, 1936ko udazkenean boluntario asko etorri zirela faxismoaren aurka egitera. Eusko gudarostearen batailoi ezberdinek eta pentsakera askotariko pertsonak izan ziren guren inguruko mendietan borrokan.
Jose Antonio Urgoitia Badiola da horietako bat. Polizia Militar gisa destinatu zuten Elorriora, Erreketeek ia Gipuzkoa osoa hartuta zuten garaian. Han baitzegoen inguru haietako kuartel nagusia. Elorrio Gudariz beteta zegoen.
Astra pistola bat eskuetan, inguruetako ordena zaintzea zen gure zeregina. Polizia Militarra deitzetik, Ertzaña izatera pasatu ginen 1936an, Eusko Jaurlaritzaren polizia.
Egun batean, gudariekin batera, Markinaldera autobusetan eraman gintuzten.Merzedeko konbentuaren aurrean jeitsi ginen, konbentua kuartel gisa ere erabiltzen baitzen garai horretan.Afaria jaso ondoren, lurrean lo egin genuen. Goizaldean, kornetaren soinuak esnatu, kafesnea eta ogia gosaldu eta Markinako plazara eraman gintuzten formatzera.
Formatu ondoren, kartutxerak fusilen balekin bete eta fusil berriak banatu zizkiguten, joan beharreko postura irtetzeko garaia zen. Etxebarrira bidean, errepidetik gindoazela, 15,5 mm-ko kainoi batzuk zeramatzatela ikusi genuen, gure ondotik pasatu ziren Etxebarrira bidean.
Eguna argitzeko zegoen Etxebarrira iritsi ginenean. Elizan hartu genuen lekua. Hasieran isiltasuna zen nagusi, lekuari zor genion errespetuagatik baina denborarekin berbaroa ozenagoa zen. Plaza baten bageunde bezala mugitzen ginen eliza barruan.
Jaso genituen azalpenen arabera, inguruko posizio zehatz bat hartu behar genuen. Etsaiaren, Kalamuko trintxerak eraso ondoren, faxistek aurrera ez egitea zen gure bete beharra, beraz beheragoko postu batean kokatu ginen. Baina nahikoa eta eraginkorra izan ez zen atakea izan zen hura. Infanteriaren txanda izan zen ondoren. Baina artileriaren atakeak, faxisten kokapenak berdin berdin utzi zituenez, atakea jo zuten gudari asko aurrean eraman zituzten etsaiaren metrailadore eta fusilen erasoak.
Erasorako saiakera batzuk egin ziren, denak antzuak, eta ehundaka zauritu eta hildako izan ziren.
Guk, tiro batzuk botatzen genituen, baina ez zuten eraginik, borroka eremua baino urrunago baikeunden.
Arratsaldean berriro posiziotik jeitsi eta autobusetan Bilboko agustinoen kuartelera bueltatu ginen. Handik egun batzuetara, Areetako, El Pinari zeneko etxera eraman gintuzten, Getxon. Jose Irureta kapitainaren agindupean, Ibañez izena jarri zioten konpainiari.
Ahaztuen Oroimena 1936 